Nekoliko hiljada metara filmske trake, snimljene u vrijeme epohe Josipa Broza Tita (od 1945. do 1980.), koja nikada, zbog cenzure, trenutne “nepodobnosti” nekih ličnosti ili nekih drugih razloga nikada nije montirana, postaje novi, kapitalni projekat
“Filmskih novosti”.
“Zabranjeni” dokumentarni materijal, koji se već nekoliko decenija nalazi u posebnoj prostoriji depoa koja se naziva “Soba tajni”, uskoro će se naći pred javnošću. Koristeći isključivo arhivski materijal iz vlastite – autorizovane produkcije, Filmske novosti, po riječima direktora Vladimira Tomčića, pripremaju dokumentarni serijal o Titu od 24 jednosatna filma, čiji značajan dio čine upravo cenzurisana dokumenta, javlja B92.
Među njima su i ona o Milovanu Đilasu, prvom jugoslavenskom komunističkom disidentu koji je preživio, a posebno, o Aleksandru Leki Rankoviću, nekadašnjem načelniku OZNE i ministru unutrašnjih poslova, prvom čovjeku jugoslovenskog sistema bezbjednosti i potpredsjedniku SFRJ, koji je smijenjen i isključen iz političkog i javnog života 1966. U svojim memoarima Ranković je zapisao: “Ja, koji sam sve prisluškivao, od skupštine do spavaće sobe, zadnji sam saznao šta mi se sprema”.
“Ne znamo, naravno, koliko se novog može reći o Titu i njegovom vremenu, ali će ovi novi, neobjavljeni snimci svakako dati još jedan, možda i konačni doprinos u formiranju slike o Brozu kao državniku, diktatoru, hedonisti, ljubavniku… a i o nama u tom političkom i društvenom ambijentu. Ako se na pravi način “rekonstruiše” – prikaže i doživi to vreme, nesumnjivo će se doći i do gorkih prepoznavanja događaja koji su sledili kasnije, devdesetih godina. Kult ličnosti imao je znak jednakosti sa državom Jugoslavijom; sa nastankom Tita bio je neminovan i raspad Jugoslavije. Ostaje, ipak, neobjašnjiv fenomen poularnosti i obožavanja koji su obični ljudi gajili prema Brozu”, kaže Tomčić.
Svoje mjesto u ovom serijalu imaće i Kardelj, Bakarić, Krajačić, Žujović, Hebrang, Latinka Perović, Milka Planinc, Savka Dapčević-Kučar, Koča Popović, Slobodan Penezić Krcun, Veljko Vlahović, Kiro Gligorov, Stane Dolanc i mnoge druge političke ličnosti koje su ostale kao metafora tog doba.
“O Titu se zna sve i gotovo ništa, zato smo odlučili da ova 24 filma rade 24 reditelja i scenarista iz svih republika bivše Jugoslavije. Smatramo da će se tako dobiti dragoceni komentari i različita mišljenja. Polovinu dokumentarnog serijala režiraće reditelji iz “starije” generacije, oni koji su doživeli vreme Broza i već imaju formirane stavove o tom vremenu, dok će ostalih 12 epizoda raditi mladi reditelji koji imaju drugu vizuru tog doba, vremensku distancu, i bez emocija mogu da govore o velikoj Jugoslaviji. Ideja je da svaka pojedinačna epizoda nosi pečat ekipe koja ga je radila, od reditelja, do čitača teksta i izbora muzike.”Filmske novosti” su pre par godina već uradile dokumentarni film o Jovanki Broz, koji će za ovu priliku biti ponovo urađen, a ono što čini najznačajnijim i najvrednijim dokumenta “Filmskih novosti” je njihova autentičnost – to su prave hronike jednog društva u dugom vremenskom periodu”, ističe Tomčić.
KOMENTARI