S obzirom na to da krijumčarenje preko državne granice predstavlja dosta složen i često dugotrajan posao, njime se najčešće bave organizovane grupe ljudi, sa tačno određenim zadacima unutar grupe
U posljednjih nekoliko godina, a posebno otkako su cijene duhanskih proizvoda naglo počele rasti, sve izraženija je pojava krijumčarenja ove vrste roba preko državne granice. Kada je u pitanju šverc duhana, ali i općenito šverc visokotarifne robe, slobodno bi se moglo reći da svi putevi vode u Hercegovinu.
Lažiranje podataka
Naime, prema informacijama koje smo dobili iz Granične policije BiH, akcizna roba najčešće se krijumčari na južnim dijelovima granice naše zemlje, tačnije na području Trebinja, Bileće i Gacka. S druge strane, istočni i sjeveroistočni dijelovi granice, tačnije Bosanska Gradiška, Bosanski Brod, Brčko, Bijeljina, Orašje i Zvornik „rezervisani su“ za krijumčarenje stoke i tekstila.
S obzirom na to da krijumčarenje preko državne granice predstavlja dosta složen i često dugotrajan posao, njime se najčešće bave organizovane grupe ljudi, sa tačno određenim zadacima unutar grupe. Zbog specifičnosti krivičnog djela, nije rijetkost da se među članovima ovakvih organizovanih kriminalnih grupa nađu i granični policajci, carinici i druge službene osobe.
Svjedoci smo da gotovo nema veće akcije usmjerene na suzbijanje organizovanog krijumčarenja, gdje ove grupe nisu imale svoje insajdere.
Jedan od takvih primjera je i akcija Granične policije kodnog naziva „Mreža“ iz aprila ove godine u kojoj je zbog krijumčarenja uhapšeno 11 osoba, među kojima čak sedam carinskih službenika i dvojica graničnih policajaca.
Svi su radili na graničnom prijelazu Gradina između Hrvatske i BiH, a uhapšeni su zbog sumnje da nisu poštovali procedure u vezi sa naplatom poreza i carina prilikom uvoza vozila, tehničke robe i tekstila iz Hrvatske u BiH. Oni su, utvrđeno je istražnim radnjama, robu iz Hrvatske uvozili u BiH preko graničnog prijelaza Gradina. Tu su obično imali nekog carinika kojeg su potplaćivali i s kojim bi se ranije dogovorili da se uvoz obavi u njegovoj smjeni. On bi im lažirao da je riječ o tekstilu lošijeg kvaliteta ili da je namijenjen za kućnu upotrebu, pa su tako plaćali manji porez.
Osim toga, ukoliko bi uvozili automobil, „prljavi“ carinici bi im stavljali puno manju vrijednost zbog čega je obračunavan također manji porez, a zauzvrat su kao nagradu dobijali novac i robu.
U decembru prošle godine u akciji kodnog naziva „Tref“, koja se bavila krijumčarenjem većih količina rezanog duhana iz Hrvatske u BiH, među uhapšenima su bili carinici i granični policajci. U ovoj akciji uhapšena su dvojica carinika raspoređenih na carinskom referatu Orahovlje, te četiri pripadnika Granične policije Doljani, osumnjičeni za korupciju u vezi sa krijumčarenjem, kao i odavanje tajnih podataka.
Jedna od zanimljivijih akcija svakako je i akcija „Doker“ u kojoj je uhapšeno 25 osoba zbog šverca stoke iz Srbije u BiH preko Drine i Save. Istraga ovog slučaja je pokazala da su šverceri iz Srbije u BiH prošvercovali oko 1100 grla krupne stoke, vrijednosti od skoro milion maraka. Stoku bi, pokazalo se tokom istrage, potrpali u čamce kojim bi ih prevezlo preko rijeke.
Ilegalno tržište
I tada su uhapšena dvojica graničnih policajaca koji su krijumčarima dojavljivali raspored graničnih patrola duž riječnog područja, te na taj način pomagali u krijumčarenju, kao i jedan veterinar. Pravci kretanja krijumčarskih ruta su različiti, a zavise od situacije na ilegalnom tržištu.
Krijumčari se prilikom pokušaja da prošvercuju robu služe raznim trikovima, a roba se najčešće pronalazi unutar skrivenih dijelova, takozvanih bunkera u autobusima i automobilima kojima se ta roba prevozi. Prema podacima Uprave za indirektno oporezivanje od januara do jula ove godine privremeno je oduzeto visokotarifne robe u vrijednosti od preko četiri miliona maraka.
Najviše robe zaplijenjeno je u carinskim ispostavama u Bosanskoj Gradiški, Sarajevu, Bihaću, Cazinu, Gradačcu, Mostaru, Ljubuškom i Višegradu, kao i na tržnici Arizona u Brčkom.
Granična policija je od januara do septembra oduzela robu vrijednosti od oko 1.272.000 KM prilikom izvršenja 18 krivičnih djela i 12 prekršaja.
– U slučajevima kada Granična policija BiH otkrije krijumčarenu robu veće vrijednosti oduzima je uz konsultacije sa nadležnim tužilaštvima. Protiv osobe od koje je oduzima podnosi se službeni izvještaj o počinjenom krivičnom djelu. Roba manje vrijednosti predaje se na daljnje postupanje Upravi za indirektno oporezivanje BiH ili entitetskim tržišnim inspekcijama ovisno o vrsti, količini i lokaciji na kojoj je zaplijenjena – kažu u Graničnoj policiji.
Portparol Uprave za indirektno oporezivanje BiH Ratko Kovačević za Faktor kaže da roba koja je predmet carinskog prekršaja, a koju službenici UIO oduzimaju ima karakter privremeno oduzete robe, te u tom smislu UIO BiH ne može sa njom slobodno raspolagati.
-Roba je najvećim dijelom smještena u centralno skladište koje UIO ima u Banjoj Luci. O konačnoj sudbini privremeno oduzete robe odlučuju nadležni sudovi po osnovu podnesenih zahtjeva za pokretanje prekršajnih postupaka, a odluka suda je u tom pogledu konačna i obavezujuća za UIO – kaže Kovačević. Za pravosnažno oduzetu robu, nadležni sud obično u presudi kaže šta će se s predmetnom robom dalje dešavati, hoće li se ista uništiti, prodati ili nešto treće, a sve u ovisnosti od vrste robe.
Krijumčarenje droge, oružja, stoke…
Tužilaštvu BiH je u 12 godina njegovog postojanja procesuiran ogroman broj predmeta koji se odnose na krijumčarenje robe (najčešće visokotarifne robe, odnosno cigareta i duhanskih prerađevina, kafe, alkohola), droge, oružja, žive stoke, medicinskih preparata, hemijskih supstanci…
-Osim predmeta za krivično djelo krijumčarenja, procesuirani su i predmeti sličnih krivičnih djela, odnosno organiziranje grupe ljudi ili udruženja za krijumčarenje ili rasturanje neocarinjene robe, kao i carinske prevare, a koja se također odnose na nezakonite aktivnosti u vezi krijumčarenja robe – kažu u državnom Tužilaštvu.
Međunarodna saradnja
Tužilaštvo BiH ove predmete procesuira u koordinaciji sa Graničnom policijom, Upravom za indirektno oporezivanje, kao i drugim policijskim i sigurnosnim agencijama. Pošto se radi o krivičnim djelima sa prekograničnim elementima u većem broju predmeta realizuju se akcije na međunarodnom nivou.
(M. Mulaosmanović/Faktor.ba)
KOMENTARI